Zondag, 30 augustus 2009
---------------------------------
JOESOEF ISAK
WAT HIJ BETEKENT VOOR INDONESIË
TER HERRINNERING AAN JOESOEF ISAK
Ik kende Joesoef Isak sinds het begin v.d jaren zestig vorige eeuw. Hij was toen hoofdredacteur van het dagblad 'Merdeka'. Een nationalistisch blad. Later was Joesoef aktief bij de I.O.J (International Organization of Journalists). In 1963 was hij gekozen tot secretaris generaal van de Afro-Asian Journalist Association, Jakarta. Na de coup van generaal Suharto, heeft de Orba (de zogenaamd Nieuwe Orde) honderden-duizenden mensen, onder ander Joesoef Isak, zonder enig rechtelijke proces, langer dan tien jaar in de gevangenis gezet. Zij werden bekend als de TAPOL, 'tahanan politik', de politieke gevangenen. Op hun identiteiskaart, bovenaan staan de letters – 'E.T'. Dat beteken eks-tapol, eks politieke gevangene.
Onder de Nieuwe Orde van Suharto, tot en met heden, een TAPOL, een ex-politieke gevangene, betekent dat je tot een 'underdog' hoort. Je bent de 'pariah' van de maatschappij. Burger zonder burgersrechten. Je mag niks. Je mag geen leraar of docent worden, geen landsambtenaar, geen poltieman of soldaat. Je ben niet kiesbaar, en hebt ook geen geen stemrecht. Zelfs al ben je een artist, is het je verboden jouw vak te beoefenen. Kortom, je bent an 'outcast'. En dat is wat Joesoef Isak heeft beleefd, sinds hij vijgelaten was van de Jakarta 'Salemba gevangenis'.
Wat betekent Joesoef Isak voor de Indonesische natie? Om het te begrijpen, moet je weten wat Joesoef denkt en doet voor Indonesia, toen en nu. Sinds zijn vrijlating, dat was nog onder de Suharto regiem, heeft Joesoef geschreven en gesproken, benadrukt in vershillende forums, voornamelijk bij mensen van de nieuwe generatie, de jonge mensen. Hij herrinnerde ons eraan, dat de macht van generaal Suharto de avant-garde van ons natie heeft berooft. Dat de hele intelegentsia werd weggevaagd. Als je de intelegentsia wegneemt, zegt Joesoef, berooft je een volk van het beste wat het heeft. Geschiedenis van de mens is altijd de geschiedenis van de intelegentsia. Daarom, zegt Joesoef : Wij moeten ons inzetten voor de opbouw van nieuwe mensen, nieuwe generatie intelegentsia die ge-emancipieerd is van Suharto's 'reificatie', i.e verzinsels uitgebracht en gepropageerd en later geaccepteerd en geloofd als waarheid ---. Intelegentsia die durf en zelfstandig kan denken. Die voor de eenheid en rechtvaardig-Indonesië bereid is te strijden.
Dat zijn de krachtige woorden van Joesoef. Ze brengen mensen aan het denken. Wat Joesoef geschreven en gesproken heeft, inspireren vele jonge mensen van nu. En vervolgens vele well-intentioned mensen, de maatshappij is geinspireerd. Joesoef stimuleert mensen die naar hem wil luisteren, om moedig te zijn in de strijd voor vrijemeningsuiting, voor gerechtigheid, democratie, en mensenrechten.
Eens, toen Suharto nog aan de macht was, heb ik Joesoef gevraagd of hij, met zijn toespraken, artikels, en voornamelijk met het oprichten van de uitgeverij 'Hasta Mitra', met het publiceren van tientallen verboden boeken, -- zoals o.a de 'Buru-Tetralogie' novels van Pramoedya Ananta Toer, and andere progressieve en links-georienteerde boeken, --- of hij niet bang was, dat de Suharto regering, hem weer in de gevangenis stopt.
Joesoef's antwoord was: 'Ik ben toch maar een gewone mens. Ik ben geen profeet. Ik heb ook mijn angst. Maar in de strijd voor de democratie, voor gerechtigheid, het recht voor vrijemeningsuiting en mensenrechten, mag je jouw angst niet laten merken aan de vijand. Met de vijand bedoelde hij de suppressieve regiem van Suharto. Tegenover de onderdrukkende staatsaparaat van de Suharto regime, moet je alleen je vastberadenheid tonen. In geen geval stoppen met de strijd.
* * *
Als een patriot, die voor een rechtvaardig Indonesië, zijn hele leven heeft gestreden, begrijpt Joesoef het best wat Indonesië heeft doormaakt na de coup van generaal Suharto. Hij heeft het zelf ervaren wat de risikos zijn als je daadwerkelijk je land wil dienen. Ondanks al de gevaren voor hemzelf en zijn familie, blijft hij moedig en standvastig in de strijd.
Joesoef Isak is een strijder, een vechter voor de democratie en mensenrechten. Als journalist is hij levenslang bezig met de strijd voor vrijemeningsuiting.
Onmiddelijk na zijn vrijlating, samen met oude vrienden die inmiddels ook vijgelaten waren vanuit Pulau Buru, -- zoals schrijver Pramoedya Ananta Toer en journalist Hasyim Rachman, hebben zij de strijd voor vrijemeningsuiting hervat. De uitgeverij Hasta Mitra was opgericht onder de neus van Suharto. Democratische rechten bestond niet. Er was geen vrije pers. Alles wat betreft informaties was onder strikt kontrole van de regering.
Voor eks-tapols als Joesoef Isak, Pramoedya en Hasyim Rachman is er alleen één manier om te overleven. Zoals Joesoef gezegd heeft in zijn acceptance speech voor de Wertheim Award 2005 : Er is geen ander weg om de barbaarheid van de regime te stoppen. Er is geen short cut, geen korte weg. Er is ALLEEN MAAR één weg, en dat is: VERZET! Joesoef Ishak is de man wat Indonesië vooral nu nodig heeft. Mensen met visie en vastberadenheid om het volk en land naar een betere toekomst te brengen. Hij en zijn vrienden waren het, die zo'n grote moed hebben, het uitgeven van verboden, progressive, waardevolle en kwaliteits boeken. Dat is de manier van Joesoef om de strijd voort te zetten voor vrijemeningsuiting, democratie, gerechtigheid en mensenrechten. Hij wist de risikos van zijn aktiviteiten. Sinds zijn vrijlating, Suharto was nog aan de macht, was hij nogmaals twee keer in de gevangenis gezet.
Desondanks, direct na de vrijlating, begon hij weer 'verboden' boeken te editten en uit tegeven.
* * *
Het uigeven van de Buru Tetralogie van Parmoedya Ananta Toer was een historisch-gebeurtenis in Indonesië. Het was een ovewinning van een visie, het begin van de wederontwaking van de nationale bewustzijn, van vaderlandsliefde, van een natie vrij van buitenlandse dominatie. Van een nieuw rechtvaardig, vrij en welvarend Indonesië. Die overwinning is mede door de gezamenlijke inzet van Pramoedya, Joesoef Hasyim Rachman, en vele medewerkers.
Joesoef vertelde mij, zodra hij de eerste deel van de Buru Tetralogie van Pramoedya (geschreven toen hij gevangen zat in de eiland Buru), begon hij plannen op te zetten om de boeken van Pram te publiceren. Hij las de manuscript en herschrijft vele belangrijke gedeelten van de Buru Tetralogie. Pram heeft Joesoef de volledige vertrouwen gegeven. Joesoef mag alles doen met de manuscript. Met een gerust hart kan ik zeggen: Zonder Joesoef Isak, was er geen Buru Tetralogie onder de Suharto regime. Was er geen bestseller!
Zoals schrijver en wetenschapper Hilmar Farid heeft geshreven ter nagedachtenis van Pram, zeg ik ook voor Joesoef Isak --
Goede reis, Bung! De fakkel die jij hebt ontstoken in de donkere nacht zal worden voortgedragen door de volgende generatie.
* * *
No comments:
Post a Comment